संगणकाचा वापर आपण अनेक गोष्टींसाठी करतो, अनेक गोष्टी IP च्या मदतीने केल्या जातात. त्याच्या मदतीने संगणकाचे सर्व तपशीलने मिळू शकतात. येथे IP पत्त्याशी संबंधित विशिष्ट गोष्टींची माहिती दिली जात आहे.IP हे संगणकातील अति महत्वाचा भाग आहे त्यामुळे संगणकातील कोणत्याही गोष्टींचा शोध घेण्यास IP शिवाय असमर्थ असतो
आयपी ऍड्रेसचे पूर्ण नाव काय आहे | What is IP Full Form
Table of Contents
आयपी ऍड्रेसचे पूर्ण नाव ‘इंटरनेट प्रोटोकॉल’ आहे. अद्वितीय क्रमांक या पत्त्याखाली येतो. हा IP पत्ता त्या सर्व ऑनलाइन प्रक्रियेशी संलग्न आहे, ज्या तुमच्या संगणकावरून केल्या जातात. IP Address चे दोन मुख्य कार्ये आहेत.
1 ) हे नेटवर्क इंटरफेस ओळख किंवा होस्ट म्हणून कार्य करते.
2 ) त्याच्या मदतीने, संगणकाचा स्थानिक पत्ता पूर्ण केला जातो.
इंटरनेट प्रोटोकॉल हा एक प्रकारचा ‘नियमांचा संच’ आहे, जो जगभरात होत असलेल्या इंटरनेट प्रक्रियेवर नियंत्रण ठवतो हे जागतिक स्तरावर ‘इंटरनेट असाइन केलेले क्रमांक प्राधिकरण’ आणि 5 ‘प्रादेशिक इंटरनेट रजिस्ट्री’ द्वारे चालवले जाते.
आयपी अड्रेस चा उपयोग | IP Address Uses
IP Address आधुनिक संगणक तंत्रज्ञानाचा एक महत्त्वाचा भाग बनला आहे, कारण जवळजवळ सर्वत्र संगणक इंटरनेट प्रवेशासाठी वापरले जातात, ज्यासाठी IP अनिवार्य आहे.
IP Address इंटरनेटशी कनेक्ट असलेल्या मोठ्या संख्येने विविध ऑनलाइन उपकरणांच्या स्थानामध्ये मदत करतो.
तुम्हाला कोणत्याही प्रकारचे पत्र पाठवण्यासाठी एखाद्याला मेलिंग पत्ता हवा असल्यास, रिमोट कॉम्प्युटरला तुमचा IP आवश्यक आहे.
आयपी अड्रेस प्रकार | Types Of IP Address
संगणकाचा IP Address दोन प्रकारचा असतो, ज्याचे खाली वर्णन केले जात आहे.
स्थिर IP: संगणकाचा स्थिर IP Address कधीही बदलत नाही. हे कायमस्वरूपी इंटरनेट पत्त्यासारखे कार्य करते आणि तुम्हाला तुमची संगणक प्रणाली नियंत्रित करण्याचा सोपा मार्ग देते. स्टॅटिक आयपीच्या सहाय्याने महाद्वीप, देश, प्रदेश आणि शहर इत्यादींची माहिती संगणक जिथून चालवली जात आहे ते मिळवता येते.
डायनॅमिक IP : डायनॅमिक आयपी संगणकात तात्पुरते राहतो. हे प्रत्यक्षात IP प्रोग्रॅमच्या मदतीने केले जाते, जे वेगवेगळ्या संगणकांखाली सेट केले जातात. त्याचे कास्टिंग खूपच कमी आहे आणि कोणत्याही ऑनलाइन कामासाठी मोठ्या संख्येने ग्राहक त्या अंतर्गत येतात.
तुमच्या संगणकाचा IP पत्ता | What is My IP Address
तुमच्या संगणक प्रणालीवरून IP पत्ता मिळवण्यासाठी तुम्ही ipconfig (IPCONFIG) कमांड लाइन टूल वापरू शकता. त्याच्या मदतीने, सर्व झटपट TCP आणि IP नेटवर्क कॉन्फिगरेशन मूल्ये तुमच्या संगणकाच्या स्क्रीनवर प्रदर्शित होतात. त्याच बरोबर, डायनॅमिक होस्ट कॉन्फिगरेशन प्रोटोकॉल (DHCP) आणि डोमेन नेम सिस्टम (DNS) सेटिंग्ज देखील रीफ्रेश केल्या आहेत. Windows संगणकावर कमांड उघडण्यासाठी, खालील दिलेल्या सूचनांचे अनुसरण करा.
start > All Programs > Accessories > Command Prompt.
अशा प्रकारे तुमच्या संगणकावर कमांड उघडेल जाते आणि दिलेल्या कमांड लाइन टूलवर ipconfig टाकून तुम्ही तुमचा IP पत्ता शोधू शकता.
तुम्ही तुमच्या कॉम्प्युटर सिस्टीमचा IP Address ऑनलाइन देखील शोधू शकता, त्यासाठी तुम्हाला गुगल सर्चवर जाऊन ‘माय IP Address’ टाइप करून सर्च करावे लागेल. तुमच्या संगणकाचा IP पत्ता तुमच्या समोर येईल.
IP Address Versions
IP Address Versions /आवृत्ती / प्रामुख्याने दोन प्रकार आहेत. पहिली IP आवृत्ती 4 आणि दुसरी आयपी आवृत्ती 6 आहे. या दोघांचे थोडक्यात रचनात्मक वर्णन येथे दिले जात आहे.
१ ) इंटरनेट प्रोटोकॉल Versions 4 (IPv4)
32 बिट नंबर.
4 ओक्टेट
उदाहरण: 172.115.56.48
2 ) इंटरनेट प्रोटोकॉल Versions 6 (IPv6)
128 बिट नंबर.
4 ओक्टेट
उदाहरण: 2001:0:9d38:90d7:2c0f:19de:4b28:afba
IP चा पत्ता स्वरूप | Format of IP Address
IP पत्ता प्रत्यक्षात एका संख्येच्या स्वरूपात असतो, परंतु कधीकधी ही संख्या काही अक्षरांसह अल्फान्यूमेरिक देखील असू शकते. उदाहरणार्थ, खाली दोन आयपीचे स्वरूप आहेत,
116.204.1
2011 : d9b8:04f1:1234:0qp34:4b67:8stg:1ab0
IP Address Classes
हा IP विविध प्रकारच्या वर्गांमध्ये विभागलेला आहे. सोयीनुसार आणि वापरानुसार, आयपी पाच वेगवेगळ्या वर्गांमध्ये विभागले गेले आहे, त्यापैकी तीन खूप वापरले जातात. या अंतर्गत, वर्ग A, वर्ग B, वर्ग C, वर्ग D, वर्ग E पत्त्यांचे IP आहेत. येथे उदाहरणांसह वर्णन केले आहे.
वर्ग A Address : वर्ग A IP चा पहिला ऑक्टेट 1 ते 127 च्या श्रेणीत आहे. क्लास A Address IP मोठ्या नेटवर्कसाठी वापरला जातो. त्याचा डीफॉल्ट सबनेट मास्क आहे: 255.0.0.0
तर वर्ग A चा IP Address नेटवर्क होस्ट आयडी आहे: N.H.H.H
Classes B Address: Classes ब अंतर्गत, 128 आणि 191 दरम्यान IPO पत्ते आहेत. हे मध्यम नेटवर्कसाठी वापरले जाते. या Classes चे ‘डिफॉल्ट सबनेट’ 255.255.x आहे. आहे.
वर्ग B IP Address चा नेटवर्क होस्ट आयडी आहे: N.N.H.H
Classes C Address: त्याची IP श्रेणी 192- 223 आहे, ती लहान श्रेणीच्या नेटवर्कसाठी वापरली जाते. अशा IP चे डीफॉल्ट सबनेट आहे: N.N.H
Classes C IP Address ची श्रेणी 192.0.0.x ते 223.2255.255.x असेल आणि डीफॉल्ट सबनेट 255.255.255.x असेल.
Classes D Address : त्याची श्रेणी 224 ते 239 आहे, या IP पत्त्याची श्रेणी 224.0.0.0 ते 239.2255.255.255 असेल. वर्ग डी आयपी मल्टीकास्टिंगसाठी राखीव आहे. मल्टीकास्टिंग डेटा कोणत्याही विशिष्ट होस्टसाठी नाही. या प्रकारच्या आयपीमध्ये सबनेट मास्क नसतो. Classes E Address : या प्रकारचा IP पत्ता एकतर संशोधन आणि विकासासाठी किंवा अभ्यासासाठी वापरला जातो. या वर्गाच्या IP पत्त्यांची श्रेणी 240.0.0.0 ते 255.255.255.254 दरम्यान आहे. या IP Address वर सबनेट मास्क देखील नाही.
आयपी कसे कार्य करते । How Does the IP Work
इंटरनेटशी कनेक्ट केलेले कोणतेही उपकरण, नंतर ते उपकरण आयपीशिवाय कार्य करू शकत नाही. त्याच्या मदतीने, तुमच्या सिस्टमला सिग्नल कुठून येत आहे याची माहिती मिळते. त्याच प्रकारे, तुमच्या सिस्टमने पाठवलेले सिग्नल ते प्राप्त करणाऱ्या इतर संगणकांद्वारे देखील शोधले जाऊ शकतात. खरं तर, संगणकासाठी तेच काम करते, जे नंबर प्लेट त्याच्या कारसाठी करते. संगणकाचा IP पत्ता त्याच्या मालकाबद्दल माहिती देतो. यासोबतच एका मशिनला दुसऱ्या मशीनसह शोधण्याचे कामही आयपी करते.
गुगल आयपी अड्रेस कसा वापरतो । How Google Use IP Address
Google त्याच्या वापरकर्त्याच्या स्थानानुसार ते सानुकूलित करण्यासाठी IP वापरते. लक्षात घ्या की त्याच्या वापरकर्त्याचे स्थान कोणत्याही आयपीशी संबंधित आहे. गुगल वापरणाऱ्या सर्व युजर्सचा आयपी गुगलला मिळत राहतो आणि यामुळे जेव्हाही आपण गुगल सर्च इंजिनवर काहीही शोधतो तेव्हा आपल्याला आपल्या स्थानानुसार सर्च रिझल्ट मिळतो. येथे Google.Com द्वारे वापरलेल्या IP श्रेणीचे वर्णन आहे.
Google.com साठी Google द्वारे वापरलेली IP श्रेणी:
- 233.160.0 – 64.233.191.255
- 102.0.0 – 66.102.15.255
- 249.64.0 – 66.249.95.255
- 14.192.0 – 72.14.255.255
- 125.0.0 – 74.125.255.255
- 85.128.0 – 209.85.255.255
- 239.32.0 – 216.239.63.255
Google DNS IP Address: Google IP Address 8.8.8.8 आणि 8.8.4.4 दरम्यान आहे. हे Google सार्वजनिक DNS अंतर्गत वापरले जाते. जरी डीएनएस Google व्यतिरिक्त इतर कंपन्या देखील वापरतात.
Googlebot IP Address: Google.com व्यतिरिक्त, goolgebot देखील वेबक्रॉलसाठी IP वापरतो. येथे या निम्न श्रेणीचे वर्णन केले जात आहे.
- 68.90.1 – 64.68.90.255
- 233.173.193 – 64.233.173.255
- 249.64.1 – 66.249.79.255
- 239.33.96 – 216.239.59.128
सार्वजनिक IP पत्ता काय आहे | What is Public IP Address
पब्लिक आयपी अड्रेस हा IP अड्रेस चा प्रकार आहे जो डिव्हाइस जेव्हा ISP शी कनेक्ट केला जातो तेव्हा वापरला जातो. उदाहरणार्थ, घरात चालणारी इंटरनेट उपकरणे सार्वजनिक आयपी अंतर्गत येतात. हे कोणत्याही सार्वजनिक नेटवर्कशी कनेक्ट केलेल्या आणि अनन्य IP पत्त्याच्या इंटरनेटचा लाभ घेतलेल्या इतर उपकरणांपासून ते सर्व उपकरण वेगळे करते. उदाहरणार्थ, तुम्ही ईमेल पत्ता, तुमच्या घराचा पत्ता इ. असा दुसरा पत्ता म्हणून विचार करू शकता. जे ठरवते की फक्त तुम्हाला तुमच्या ईमेल किंवा घराच्या पत्त्यावर पाठवलेला संदेश प्राप्त होईल. त्याचप्रमाणे, पब्लिक आयपी देखील कार्य करते, ज्या अंतर्गत पाठवलेल्या सर्व डिजिटल विनंत्या केवळ तुमच्या डिव्हाइसद्वारे प्राप्त केल्या जातात आणि इतर कोणालाही नाही.
खाजगी IP पत्ता म्हणजे काय । What Is Private IP Address
IP पत्ते खाजगी IP अंतर्गत येतात, जे LAN, MAN किंवा WAN साठी वापरले जातात. उदाहरणार्थ बँकेत वापरलेला IP पत्ता.
इंटरनेट असाइन्ड नंबर्स अथॉरिटी (IANA) ने खाजगी IP पत्त्यांच्या अंतर्गत काही विशेष IP पत्ते ठेवले आहेत. हे IP पत्ते खालीलप्रमाणे आहेत,
- 0.0.0 to 10.255.255.255
- 16.0.0 to 172.31.255.255
- 168.0.0 to 192.168.255.255
या IP पत्त्याखाली येणार्या उपकरणाचा IP पत्ता खाजगी IP पत्ता असेल. याआधी, एकूण 16 दशलक्ष पत्ते आयपी अड्रेस रेंजमध्ये येतात. यानंतर, 1 दशलक्ष IP पत्ते दूरच्या श्रेणीत येतात आणि एकूण 65,000 IP पत्ते शेवटच्या श्रेणीत येतात. हे कोणत्याही प्रकारच्या विशेष स्टूपसाठी वापरले जाते. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही तुमच्या होम राउटरवरून काही वापरकर्त्यांना तुमचा इंटरनेट ऍक्सेस देत असाल आणि तुम्ही तुमच्याखालील लोकांना दिलेला इंटरनेट पत्ता 192.168.1.1 आणि त्यानंतर 192.168.1.2 इत्यादी IP पत्ता सेट करत असाल, तर त्याला खाजगी IP म्हणतात. एक गोष्ट लक्षात घेण्यासारखी आहे की खाजगी आयपी थेट सार्वजनिक आयपीशी संलग्न केला जाऊ शकत नाही.
FAQ
१) IP पूर्ण स्वरूप काय आहे
Ans : IP पूर्ण स्वरूप ‘इंटरनेट प्रोटोकॉल’ आहे
२) IP हे कशाशी संबंधित आहे
Ans :IP पत्ता हे सर्व ऑनलाइन प्रक्रियेशी संबंधित आहे
३) आयपी अड्रेस चा उपयोग
Ans :तुम्हाला कोणत्याही प्रकारचे पत्र पाठवण्यासाठी एखाद्याला मेलिंग पत्ता हवा असल्यास, रिमोट कॉम्प्युटरला तुमचा IP आवश्यक आहे.
निष्कर्ष –
या लेखामध्ये IP Address ची माहिती पाहिले आहे. मला आशा आहे की आपल्याला IP Address Information in Marathi हे पूर्णपणे समजले आहे. मला शक्य आहे तितकी माहीती देण्याचा मी प्रयत्न केला आहे.
आपल्याला जर या लेखामध्ये IP Address बद्दल माहिती योग्य प्रकारे मिळाले असेल तर सोशल मीडिया द्वारे मित्रांना हा लेख पाठवायला विसरू नका. लेख संबंधित काहीही अडचण किंवा शंका असेल तर कंमेंट बॉक्स मध्ये नक्की विचारा. आपली समस्या नक्कीच सोडवली जाईल.
