मिशन शक्ति काय आहे (Mission Shakti information, India’s first anti-satellite missile in Marathi )
भारताने पुन्हा एकदा अवकाशात आपली ताकद सिद्ध केली, आज भारताने आपले नाव स्पेस पॉवर म्हणून नोंदवले आहे. आजपर्यंत केवळ अमेरिका, रशिया आणि चीन या तीन देशांकडेच अशी अवकाश शक्ती होती, पण आता भारतही अवकाशात आपला ठसा उमटवणारा देश बनला आहे. आज, काही तासांपूर्वी, आपल्या शास्त्रज्ञांनी अवकाशात पृथ्वीच्या कमी कक्षेत एक उपग्रह पाडला. या उपग्रहाला मारण्यासाठी ASAT क्षेपणास्त्राचा वापर करण्यात आला आहे. मिशन शक्ती नावाचे हे ऑपरेशन भारतीय शास्त्रज्ञांनी सर्व उच्च तंत्रज्ञानाचा वापर करून अवघ्या ३ मिनिटांत पूर्ण केले आहे. या संपूर्ण ऑपरेशनमध्ये वापरलेली मिसाइल अँटी-सॅटेलाइट (ASAT) भारतातच विकसित करण्यात आली आहे. भारताच्या सुरक्षेच्या दृष्टिकोनातून हे क्षेपणास्त्र अत्यंत उपयुक्त ठरणार आहे.
या यशस्वी चाचणीनंतर भारताने स्पष्ट केले आहे की, भारत या यशाचा फायदा केवळ आणि फक्त अंतराळातील आपल्या सुरक्षेसाठी घेईल आणि कोणत्याही आंतरराष्ट्रीय कायद्याचे उल्लंघन करणार नाही. या नवीन शोधामुळे भारताच्या आर्थिक आणि तांत्रिक विकासाबरोबरच आंतरराष्ट्रीय जगामध्ये आपल्या देशाप्रती सुरक्षिततेचे वातावरण निर्माण करणे हे भारताचे उद्दिष्ट आहे.
मिशन शक्ति काय आहे (What is Mission Shakti)
आज खरं तर भारताने अवकाशात असलेला स्वतःचा एक उपग्रह नष्ट केला आहे. या चाचणीत ज्या उपग्रहाची चाचणी करून तो खाली पाडण्यात आला तो सेवेबाहेर होता आणि तो आपल्या कक्षेत 7 ते 8 किलोमीटर प्रति सेकंद या वेगाने फिरत होता.
या उपग्रहाला मारण्यासाठी ओडिशातील एपीजे अब्दुल कलाम बेटावरून ए-सॅट क्षेपणास्त्र सोडण्यात आले. येथून क्षेपणास्त्र सोडल्यानंतर अवघ्या तीन मिनिटांत हे क्षेपणास्त्र अवकाशात गेले आणि त्या उपग्रहाशी आदळले आणि ते नष्ट केले. आता येत्या काही आठवड्यांत हा ढिगारा पृथ्वीवर पडणार असल्याचे बोलले जात आहे.
ही एक प्रकारे चाचणी होती, जेणेकरून भारत कोणत्याही युद्ध परिस्थितीसाठी स्वतःला तयार करू शकेल. आता भारताला आपल्या सुरक्षेबद्दल घाबरण्याची गरज नाही, कारण आता आपल्याकडे एक तंत्रज्ञान आहे, जे आपल्याला अंतराळात सुरक्षितता देईल.
मिशन शक्ती बद्दल काही खास गोष्टी (Important Information Of Mission Shakti)-
- मालमत्तेचा वापर ही भारतासाठी 1998 च्या अणुचाचणीसारखीच मोठी उपलब्धी आहे. उपग्रहविरोधी शक्तीचे प्रदर्शन करून आज भारत हे चौथे राष्ट्र बनले आहे. आज भारताचे हे पॉवर डिस्प्ले भारताला बलाढ्य देशांच्या यादीत स्थान देऊन विशेष महत्त्व देईल.
- आज भारताने वापरलेला अँटी-सॅटेलाइट पूर्णपणे भारतातच विकसित झाला आहे. गेल्या अनेक दशकांपासून भारताला विविध तंत्रज्ञानाचा प्रवेश नाकारण्यात आला होता, त्यामुळे भारताने स्वत:ची अणुशक्ती विकसित करून जागतिक स्तरावर स्वत:ची विश्वासार्हता प्रस्थापित केली.
- भारताची राजधानी दिल्लीतील थिंक टँक ऑब्झर्व्हर रिसर्च फाऊंडेशनच्या विश्लेषकांच्या मते, हे अँटी-सॅटेलाइट येत्या काही वर्षांत सर्वात मजबूत लष्करी साधन सिद्ध होईल. त्यामुळे भारताच्या विरोधी देशांवर दबाव निर्माण होईल.
मिशन शक्ती आणि उपग्रहविरोधी चाचणीशी संबंधित प्रश्न आणि उत्तरे
1.ए-सेट मिसाइल सिस्टम काय आहे ? (What is Anti-Satellite Missile Test )
A-SAT क्षेपणास्त्र हे प्रगत हवाई संरक्षण आणि अग्नी क्षेपणास्त्राचे मिश्रण आहे. आज भारताने जी चाचणी केली आहे, ती प्रत्यक्षात अनेक वर्षांपूर्वी तयार करण्यात आली होती, परंतु चाचणीची परवानगी नसल्यामुळे पूर्वी त्याची चाचणी होऊ शकली नाही.
2. हे मिसाईल कशाप्रकारे काम करते (How it Work)
जर आपण पूर्वी वापरल्या जाणार्‍या क्षेपणास्त्रांबद्दल बोललो तर त्याच्या पुढच्या भागात गनपावडरचा वापर केला जात असे, परंतु येथे गनपावडरऐवजी धातूच्या पायऱ्या आहेत, जे अंतराळात पोहोचतात आणि उपग्रहाशी आदळतात, ज्यामुळे उपग्रह नष्ट होतो.
3.मिशन शक्ती मधून भारताला काय फायदा होणार
आता अंतराळातील सुरक्षिततेबाबत भारताला खात्री असणार आहे. आता कोणताही निरुपयोगी उपग्रह भारताच्या इच्छेशिवाय भारताच्या अंतराळ मर्यादेत प्रवेश करू शकणार नाही. तसेच कोणताही परदेशी उपग्रह आपल्यावर लक्ष ठेवू शकणार नाही.
तुम्हाला पोखरणमधली अणुचाचणी आठवत असेल, ज्यात शत्रूच्या नजरेतून वाचण्यासाठी पोखरणमध्ये संपूर्ण गावाचा सेटअप तयार करण्यात आला होता आणि त्यानंतर तिथे अणुचाचणी करण्यात आली होती. पण आता अशा कोणत्याही उपग्रहाच्या मदतीने हेरगिरीला आपण घाबरणार नाही, कारण आपण स्वतः अशा उपग्रहाचा नाश करण्यास सक्षम आहोत.
